Część I: Muzeum Narodowe – Galeria Malarstwa i Rzeźby

Największe, najstarsze i najważniejsze.

Początki Muzeum sięgają 1857 roku, gdy z inicjatywy kilku członków Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk postanowiono zebrać i wyeksponować kolekcje znajdujące się do tej pory w rękach prywatnych.

Do największych darczyńców należeli: Seweryn Mielżyński, Jan Konstanty Żupański i Stanisław Koźmian.

Po wielu latach tułaczki, na 25-lecie PTPN udostępniono zbiory dla szerszej publiczności w nowopowstałej siedzibie przy dzisiejszej ul. Mielżyńskiego 27/29, nadając jednocześnie nazwę Muzeum im. Mielżyńskich.

Do dzisiaj możemy podziwiać szereg pamiątek i tablic pamiątkowych wyeksponowanych na dziedzińcu.

Po kilkunastu latach, w 1894 roku powstaje pierwsze niemieckie muzeum.

Provinzial Museum in Posen, czyli Prowincjonalne Muzeum w Poznaniu ma być odpowiedzią na coraz odważniejsze próby promowania polskiej kultury i sztuki.

Dla podkreślenia jego rangi po 8 latach, w 1902 roku zostaje przemianowane na Kaiser Friedrich Museum (Muzeum Cesarza Fryderyka III), a po kolejnych dwóch latach przenosi się do nowej siedziby, specjalnie zaprojektowanego dla celów wystawienniczych budynku przy ówczesnym Wilhelmsplatz, czyli dzisiejszym placu Wolności.

Po odzyskaniu niepodległości w 1919 roku gmach przejmuje dotychczasowe Muzeum im. Mielżyńskich, jednocześnie zmieniając nazwę na Muzeum Wielkopolskie.

Okres międzywojenny to intensywny rozwój Muzeum.

Zbiory wzbogacają się o kolejne darowizny i depozyty, dokonuje się nowych zakupów.

W siedzibie PTPN przy ul. Mielżyńskiego otwarto oddział nazwany Muzeum Archeologicznym, a przy Ogrodzie Zoologicznym Muzeum Przyrodnicze.

Druga wojna światowa przyniosła ogromne zniszczenia i utratę większości zbiorów.

Jeszcze w 1945 roku rozpoczęto odbudowę kolekcji.

W 1949 ze zbiorów malarstwa Edwarda A. Raczyńskiego utworzono Muzeum w Rogalinie oraz wyodrębniono Dział Kultury i Sztuki Ludowej (dzisiejsze Muzeum Etnograficzne).

Starania poznańskich historyków sztuki przyniosły w 1950 roku efekt w postaci przekształcenia wszystkich oddziałów w Muzeum Narodowe.

Kolejne lata to sukcesywna rozbudowa, powstawanie nowych oddziałów, którym poświęcimy osobne artykuły.

Obecny Gmach Główny Muzeum Narodowego, zwany wcześniej Galerią Malarstwa i Rzeźby to nie tylko charakterystyczny budynek zamykający wschodnią pierzeję pl. Wolności, ale także dobudowane w 2001 roku, a projektowane już w latach 60-tych skrzydło zwane potocznie „jamnikiem”.

Zbiory ułożone chronologicznie zawierają wiele arcydzieł sztuki polskiej i zagranicznej.

Do najbardziej znanych należą:

Jedyny w Polsce obraz Claude Moneta „Plaża w Pourville”, którego zuchwała kradzież, dokonana w biały dzień mogłaby być tematem filmu sensacyjnego. Skradziony w 2000 roku mimo intensywnego śledztwa został po kilku latach uznany za bezpowrotnie utracony i dopiero w 2009 roku odzyskany w niezwykłych okolicznościach.

Kilka obrazów sławnych artystów z epoki stanisławowskiej: Bernarda Belotto, znanego bardziej jako Canaletto czy też Marcello Bacciarellego.

Lucas Cranach Starszy, Pieter de Hooch, Jan van Goyen czy to tylko wybrane nazwiska z całego pocztu artystów szkoły niemieckiej, włoskiej i niderlandzkiej.

Polskę reprezentują nie tylko znani ze wszystkich szkolnych podręczników patroni większości ulic zachodniego Łazarza, czyli m.in. Matejko, Grottger, Wyspiański, Gerson, Wyczółkowski czy Chełmoński

ale takżetak wybitni współcześni twórcy jak Tadeusz Kantor, Roman Opałko czy Alina Szapocznikow.

Na oddzielną uwagę zasługuje Jacek Malczewski.

Od lat Muzeum Narodowe posiada największą w Polsce kolekcję jego obrazów, a dodatkowo, do końca marca możemy podziwiać jeszcze kilkadziesiąt obrazów z Lwowskiej Galerii Obrazów i Sztuki oddanych w depozyt, by uchronić je przed skutkami rosyjskiej agresji na Ukrainę.

Jest to naprawdę imponująca i niepowtarzalna ekspozycja, która sama w sobie warta jest osobnej wizyty.

Błędne koło, najbardziej znany w poznańskich zbiorach obraz artysty

Cykl autoportretów

I kilkadziesiąt innych, pełnych symboliki, melancholii i tajemniczości zachęca do spędzenia kilku godzin we wnętrzach Muzeum.

W Muzeum Narodowym odbywają się ponadto okresowe, tematyczne wystawy.

Niedawno mogliśmy podziwiać ekspozycję „Wielkopolska w Monetach i Medalach”.

Zachęcamy do odwiedzin, zwłaszcza we wtorki, gdy wstęp jest bezpłatny!

zdjęcia własne oraz naszej koleżanki po fachu Ady Leśniak Krupki